ԵՐԵՎԱՆ, ՀՈՒԼԻՍԻ 2, 24News
Հատուկ քննչական ծառայության ավագ քննիչ Խ․ Մեջլումյանը որոշել է, որ ԱԺ պատգամավոր Հայկ Սարգսյանը, խլելով «Հրապարակի» լրագրող Անուշ Դաշտենցի հեռախոսը, խոչընդոտելով նրա աշխատանքը, ջնջելով նրա արած տեսանյութը, ոչ մի հանցանք չի գործել, եւ մերժել է ՀՔԾ-ում նախապատրաստված նյութերով քրեական գործի հարուցումը։ Քննարկել են 3 հոդվածի շրջանակներում՝ 144-րդ հոդվածի՝ անձնական կամ ընտանեկան կյանքի մասին տեղեկություններ ապօրինի հավաքելու, պահելու մասով, 164-րդ հոդվածի՝ պաշտոնատար անձի կողմից պաշտոնեական դիրքն օգտագործելով՝ լրագրողի մասնագիտական օրինական գործունեությանը խոչընդոտելու, եւ 176-րդ հոդվածի՝ կողոպուտի։
Քրգործի հարուցումը մերժելու որոշումը կայացնելուց առաջ քննիչը բացատրություններ է վերցրել ինչպես մեր թղթակցից, այնպես էլ ԱԺ պատգամավոր Հայկ Սարգսյանից։ Հիշեցնենք, որ «Հրապարակի» լրագրող Անուշ Դաշտենցը հունիսի 3-ի երեկոյան հանդիպել էր Հայկ Սարգսյանին՝ «Քաղպայմանագրի» նախընտրական գրասենյակի մոտ, եւ փորձել հարց ուղղել գեներալ Մուրադովի եւ մեր գերիների վերադարձի վերաբերյալ։ Հ․ Սարգսյանը մի ցատկով խլել էր նրա աշխատանքային գործիք հեռախոսը, նստել մեքենան եւ հեռացել։ Մեկ ժամ անց հեռախոսն օգնականի միջոցով վերադարձրել էին՝ տեսանյութը ջնջված։
Այստեղ ակնհայտ է, որ լրագրողի օրինական գործունեությունը խոչընդոտելու, պաշտոնատար անձի կողմից իր դիրքը չարաշահելու հանցակազմ կա, սակայն քննիչը գտել է, որ դա բացակայում է։ Ինչի՞ վրա է կառուցվել քննիչի այս անօրինական եզրակացությունը՝ Հայկ Սարգսյանի զավեշտական բացատրությունների։
Ի՞նչ է ասում ԱԺ պատգամավորն իր բացատրության մեջ։ Ասում է, որ հունիսի 3-ի երեկոյան՝ աշխատանքային ժամի ավարտից հետո, ընկերների հետ գտնվել է Մաշտոցի պողոտային հարակից տարածքում։ Գտնվել է «ոչ աշխատանքային բնույթի հարցերով, ընկերների հետ ժամանակ անցկացնելու նպատակով»։ Նկատենք․ սա նախընտրական փուլն էր, եւ պատգամավորի ու լրագրողի գործունեությունն էլ ժամանակային սահմանափակումներ չի ճանաչում։ Փողոցում իրեն է մոտեցել «մի կին ու սկսել է անձնական կյանքին առնչվող հարցեր տալ»։ Պարզվում է՝ գերիների թեման Հայկ Սարգսյանի անձնական կյանքին է առնչվում։ «Այդ կինը», ի դեպ, հայտնի լրագրող է եւ բազմիցս զրուցել է Հայկ Սարգսյանի հետ, այնպես որ՝ բացառված է, որ նրան չճանաչեր, իսկ հարցը տալուց առաջ էլ լրագրողը հստակ ներկայացել է։ Պատգամավորը գրել է՝ «այդ կնոջից» պահանջել է իրեն չնկարահանել ու անձնական կյանքին առնչվող հարցեր չտալ։ «Կինն» ասել է, որ լրագրող է, ինչին ինքը «չի հավատացել, քանի որ նրա մոտ որեւէ իր կամ առարկա, մասնավորապես՝ ինչ-որ մի լրատվամիջոցի տարբերանշանով բարձրախոս, բեյջ, տեսախցիկ, վկայական, հագուստ չի ունեցել, որից կարելի էր հասկանալ, որ նա լրագրող է»։
Հետո այս «անմեղ գառնուկը» «մի քանի անգամ կնոջից պահանջել է չնկարել իրեն, իսկ նա շարունակել է իր անձնական կյանքին վերաբերող հարցեր տալ եւ հեռախոսով նկարել», եւ ինքը «նրա ձեռքից վերցրել է հեռախոսն ու հեռացել այդ տարածքից՝ իր վերաբերյալ նրա արած տեսագրությունը ջնջելու նպատակով։ Այնուհետեւ այդ հեռախոսից ջնջել է իր վերաբերյալ տեսագրությունը եւ որոշ ժամանակ անց հեռախոսը վերադարձրել հիշյալ կնոջը»։
Գրել է նաեւ, որ հեռախոսը հափշտակելու որեւէ դիտավորություն, ցանկություն չի ունեցել, «հեռախոսը վերցնելու միակ նպատակը եղել է դրանով իր վերաբերյալ արված տեսագրությունը ջնջելը՝ այն պատճառով, որ ոչ աշխատանքային ժամի եւ ոչ աշխատանքային հարցերով կանգնած է եղել փողոցում, իսկ այդ կինը մոտեցել է ու առանց իր թույլտվության սկսել է նկարել, ուղղել անձնական կյանքին վերաբերող հարցեր»։
Մարդը հպարտորեն հայտարարում է, որ ջնջել է լրագրողի տեսանյութը, եւ քննիչը դա նորմալ է համարել, քանի որ, Շիշ բռնողի կարծիքով, «այդ կինն օրենքով արգելված արարք է կատարել՝ փորձել է նրա անձնական կյանքին վերաբերող տեղեկություններ հավաքել»։
Եվ ՀՔԾ քննիչը քրեական գործի հարուցումը մերժել է՝ խոսքի ազատության մասին մի «գիտական» վերլուծություն անելով ու քննչական ողջ համակարգի անգրագիտությունը բացահայտելով․
«Լրագրողի մասնագիտական օրինական գործունեությանը խոչընդոտել ասելով՝ հասկացվում է գրաքննություն իրականացնելը, խմբագրության մասնագիտական ինքնուրույնությունը խախտելը եւ դրա գործունեությանն ապօրինի միջամտելը, ԶԼՄ-ի գործունեությունն ապօրինի կասեցնելը կամ դադարեցնելը, լրագրողի՝ օրենքով նախատեսված իրավունքները խախտելը եւ նմանատիպ գործողությունները։ Լրագրողին տեղեկություններ տարածելուն կամ տարածելուց հրաժարվելուն հարկադրել ասելով՝ պետք է հասկանալ տուժողի վրա ցանկացած եղանակով ճնշում գործադրելը։ Գործադրվող ճնշումը կարող է լինել ինչպես ֆիզիկական, այնպես էլ հոգեկան բնույթի։ Ֆիզիկական հարկադրանքը կարող է արտահայտվել, օրինակ, լրագրողին ծեծելով, խոշտանգելով, ազատությունից ապօրինի զրկելով, նրա առողջությանը տարբեր աստիճանի ծանրության վնաս պատճառելով»։
Ապա՝ եզրակացություն․ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 164-րդ հոդվածով նախատեսված հանցակազմը բացակայում է, քանի որ «անհրաժեշտ է, որպեսզի հանցավորը գիտակցաբար խոչընդոտի լրագրողի մասնագիտական օրինական գործունեությանը կամ հարկադրի տեղեկություն տարածելու կամ դրանք տարածելուց հրաժարվելուն»։
Եվ որպեսզի իր այս անօրինական ու անամոթ եզրակացությունը հիմնավորի, քննիչը ստիպված է եղել մերժման որոշման մեջ համաձայնել Հայկ Սարգսյանի հետ, որ նա չի ճանաչել լրագրող Անուշ Դաշտենցին։ Հետո ինքն իրեն հակասել է, թե «Հայկ Սարգսյանը փաստացի չի գտնվել իր գործառույթային պարտականությունների իրականացման մեջ, այլ աշխատանքային ժամից հետո գտնվել է մասնավոր՝ ընկերական միջավայրում, ինչով պայմանավորված՝ իրեն մոտեցած, որպես լրագրող ներկայացած անձի հարցերին պատասխանելուց հրաժարվելը որեւէ կերպ չի կարող դիտարկվել որպես լրագրողի գործունեությանը խոչընդոտելու ուղղակի դիտավորության առկայություն»։
Եվ այսքան ճիգ գործադրած քննիչը, մի քանի տեղ հիշատակելով, որ Սարգսյանը ջնջել է Անուշ Դաշտենցի հեռախոսում առկա տեսանյութը, այդպես էլ գնահատական չի տվել այդ արարքին՝ երեւի համարելով, որ դա պատգամավորի իրավունքների մեջ է մտնում։
Քննիչին, չգիտես ինչու, համոզիչ են թվացել սկանդալային պատմություններով հայտնի պատգամավորի աբսուրդ բացատրությունները, իսկ լրագրողի պատմածներն ուղղակի արհամարհել է եւ իր եզրակացության մեջ էլ կրկնել է Հայկ Սարգսյանի ասածը, թե Անուշ Դաշտենցն անձնական բնույթի հարցեր է տվել։ Բայց չի բացատրել, որ եթե անգամ Սարգսյանի ասածը ճիշտ է, ինչո՞ւ չէր կարելի ԱԺ պատգամավորին՝ մեր հարկերից սնվող եւ մեզ հաշվետու ընտրյալին, անձնական բնույթի հարցեր տալ, եւ հարցերի բովանդակությունն ի՞նչ կապ ունի լրագրողի աշխատանքը խոչընդոտելու հանցակազմի հետ։
ՀԳ․ Նախօրեին հեռուստատեսությամբ ելույթ էր ունենում մեր նախկին գործընկեր, ԱԺ պատգամավոր Վահագն Հովակիմյանն ու հայտարարում էր, որ այլեւս երկրում պետք է օրենքի դիկտատուրա սահմանվի, եւ օրենքը պետք է գործի բոլորի նկատմամբ՝ անկախ նրանից, թե ով է։ Եթե այսքան բացահայտորեն ՀՔԾ-ն հովանավորում է ՔՊ-ական պատգամավորին, այլեւս ինչ օրինականության մասին է խոսքը։ Գոնե ձեւի համար պատժեիք սույն սուբյեկտին, որ իմանայինք՝ լրագրողի աշխատանքին խոչընդոտողները պատժվում են, անկախ նրանից՝ իշխանությա՞ն ներկայացուցիչներն են, թե՞ ընդդիմության։
--00—ՄՀ