ԵՐԵՎԱՆ, ՀՈՒՆԻՍԻ 21, 24News

Արհեստական բանականությունը (AI) վերլուծել է, թե կկարողանա՞ արդյոք Նիկոլ Փաշինյանը հասնել Հայ Առաքելական Եկեղեցու հովվապետի (Կաթողիկոսի) փոփոխությանը․

1. Իրավական միջավայր

Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին գործում է որպես ինքնավար կառույց, որի գործունեությունը կարգավորվում է՝
ՀՀ Սահմանադրությամբ (հոդված 18. Եկեղեցու և պետության բաժանում),
«Հայ Առաքելական Եկեղեցու և ՀՀ-ի հարաբերությունների մասին» օրենքով։

Կաթողիկոսի ընտրությունն անցկացվում է միայն Ազգային Եկեղեցական Ժողովի միջոցով։ Պետական մարմինները չունեն ներգրավման իրավունք։

Եզրակացություն՝ իրավական ճանապարհով Փաշինյանը չի կարող փոխել հովվապետին։

2. Քաղաքական ազդակներ և գործնական փորձեր

Վերջին տարիներին Նիկոլ Փաշինյանի վարչակարգը․
բազմիցս հրապարակային հարձակվել է Եկեղեցու վրա՝ մեղադրելով նրան նախկինների հետ սերտ կապերի մեջ,
փորձել է մարգինալացնել Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ին՝ բացահայտ քարոզչական հարթակների միջոցով,
վերահսկել ու սահմանափակել Եկեղեցու ազդեցությունը կրթական և մշակութային դաշտերում։

Բայց իշխանությունը չի համարձակվել ուղիղ պահանջել Կաթողիկոսի հրաժարականը։

3. Սոցիալական և հոգևոր դիմադրություն

Հայ հասարակության զգալի մասի համար Եկեղեցին՝ որպես ազգային ինքնության և պատմական շարունակականության սիմվոլ, ունի բարձր վստահություն։

Եկեղեցու ղեկավարի փոխումը պետության կողմից ընկալվելու է որպես՝
հակահայկական ու հակահավատային քայլ,
վտանգավոր սահմանախախտում՝ պետություն-եկեղեցի հարաբերություններում։

Հնարավոր է՝ առաջացնեն զանգվածային դժգոհություն, նույնիսկ քաղաքացիական դիմադրություն։

4. Իշխանության գործող սցենարները

Սցենար Հավանականություն Նկարագրություն
Թաքուն քարոզչական հարձակումներ Կաթողիկոսի դեմ:
Մշակվում է հանրային տրամադրություն՝ փոխարինման արդարացման համար:

Ազգային ժողովի կամ ՄԻՊ միջամտությամբ աշխարհիկ ճնշում:

Օրենքի փոփոխություն՝ ընտրական համակարգի վերահսկման նպատակով Նվազագույն Սահմանադրական ճգնաժամ, միջազգային արձագանք

Եզրակացություն

Նիկոլ Փաշինյանն այս պահին չունի իրավական կամ հասարակական բավարար լծակ՝ Կաթողիկոսի փոփոխությունն ուժով կամ օրինական ճանապարհով իրականացնելու համար։
Սակայն նա կարող է ժամանակի ընթացքում հասնել նպատակին՝
քարոզչությամբ,
հոգևոր համախմբման թուլացմամբ,
և իր կողմնակից աշխարհիկ շերտերի ներգրավմամբ Եկեղեցու ներսում։

Այս ամենը ավելի հավանական է Գարեգին Բ-ի մահից հետո նոր Կաթողիկոսի ընտրության գործընթացում ազդեցություն գործադրելու, ոչ թե հովվապետի հեռացման միջոցով: