ԵՐԵՎԱՆ, ՄԱՅԻՍԻ 3, 24News

«Հրապարակ»-ը զրուցել է «Իմ քայլը» խմբակցության նախկին պատգամավոր Գոռ Գեւորգյանի հետ․

– Ընդդիմադիր շրջանակներում քննարկում են Նիկոլ Փաշինյանին իմպիչմենտի միջոցով հեռացնելու հարցը: Որպես նախկին իմքայլական պատգամավոր, մարդ, որը ճանաչում է ՔՊ-ականներից շատերին, Նիկոլ Փաշինյանին, ի՞նչ եք կարծում՝ հնարավո՞ր է իմպիչմենտի միջոցով Փաշինյանին հեռացնել իշխանությունից: Մինչ այս պահը մենք նման փորձ չունենք:

– Հայաստանը ոչ միայն իմպիչմենտի միջոցով որեւէ մեկին հեռացնելու փորձ չունի, այլեւ Հայաստանը պետք է հսկայական ճանապարհ անցնի, որպես պետություն, իմպիչմենտի միջոցով իշխանության ղեկավարին հեռացնելու համար: Սովորաբար իմպիչմենտի գործընթացները բնորոշ են զարգացած, ժողովրդավարական ամուր հենքեր ունեցող երկրներին, խոսքն այն երկրների մասին է, որոնք իսկապես հավատարիմ են ժողովրդավարական արժեքներին, ունեն ժողովրդավարական կայուն ինստիտուտներ, ինչպես Եվրոպայում եւ ԱՄՆ-ում է: Հայաստանում կդժվարանամ ասել, թե իմպիչմենտի միջոցով որքան է հավաստիությունը՝ իշխանափոխության հասնելու համար, քանի որ նման փորձ չունենք: Միայն կարող եմ ասել, որ իմպիչմենտի համար հստակ գործիքակազմ է անհրաժեշտ` քաղաքագիտական առումով: Բայց եթե մարդիկ սկսել են իմպիչմենտի պրոցես կամ նոր են պատրաստվում սկսել, գուցե ունեն հստակ գործիքակազմ, որի մասին մենք չգիտենք….

– ՔՊ-ականների մեջ կա՞ն սկզբունք ու խիզախություն ունեցող պատգամավորներ, ովքեր Փաշինյանին դեմ գնալու համարձակություն կունենան:

– Չեմ կարող հստակ նրանց համարձակության մասին խոսել, բայց եթե մարդիկ ասելիք ունենային եւ դիրքավորվելու անհրաժեշտություն տեսնեին, ապա վաղուց պետք է դա արած լինեին: Իմպիչմենտին զուգընթաց եւ դրանից առաջ շատ խորքային հարցեր են արծարծվել, սակայն քանի՞սն են ունեցել խիզախություն` արտահայտվելու կամ դիրքորոշում հայտնելու, եթե Դուք ճանաչում եք այդպիսիներին, ասեք` ես էլ իմանամ:

– Ակնարկեցիք, որ Հայաստանը դեռեւս շատ հեռու է ժողովրդավարական երկիր լինելուց: Մի քանի օր առաջ մենք` բոլորս, ականատես եղանք, թե ինչպես տեսախցիկների առաջ Նոր Նորքի վարչական ղեկավարն ընդդիմադիր հայացքներ ունեցող բլոգերին դաժան ծեծի ենթարկեց եւ մինչ այս պահը պատասխանատվության չի ենթարկվել: 2018-ից հետո ինչո՞ւ ժողովրդավարությունը չզարգացավ մեզանում, դեռ մի բան էլ` հետընթաց ապրեց:

– Ժողովրդավարական պետություն դառնալու համար երկրի ինստիտուտներն իսկապես պետք է զարգացնես, այլ ոչ թե տեսանելի, կոնյունկտուրային կառույցներին հղում անես, որոնք կան, բայց այդպես էլ չեն գործում: Կա մի տերմին` «Կառավարելի ժողովրդավարություն», այն բոլոր թերացումներով հագեցած պսեւդոժողովրդավարությունն է, որտեղ պահպանվում են վերահսկողական ամենաբիրտ եւ ուժգին ձեւերը, սակայն իշխանությունները պնդում են, որ երկիրը կառավարում են ժողովրդավարական մեթոդներով: Ի դեպ, այստեղ խոսքը բնավ չի վերաբերում միայն բռնություններին: Խոսքը տարատեսակ ճնշումներ գործադրելու համակարգի մասին է: Ստացվում է, որ արտաքին աշխարհին ցույց են տալիս, թե ժողովրդավար են, իսկ իրականում` առկա են բազմաթիվ խնդիրներ, մարդկանց դեմ քրեական գործեր հարուցելուց մինչեւ մարդկանց նկատմամբ տարատեսակ սահմանափակումները, խոսքի սահմանափակումը եւ այլն:

– Սոցհարցումները ցույց են տալիս, որ Նիկոլ Փաշինյանից եւ ՔՊ-ից մեծ դժգոհություն կա: Ի՞նչ եք կարծում` այժմ կա՞ իշխանափոխության պահանջ:

– Այդ հարցը պետք է ուղղեք սովորական քաղաքացիներին, ովքեր չեն հետեւում գործընթացներին, բայց օգտվում են խանութներից, նրանց բարեկամները, երեխաները գտնվում են սահմանում: Վստահաբար, ես եւ նման մարդիկ պրոցեսներին լրիվ այլ կողմերից ենք նայում:

– Բայց Դուք էլ եք, չէ՞, խանութներից օգտվում, Դուք էլ հարազատներ ունեք….

– Բայց ես 2020 թվականից ասում եմ, որ լրջագույն խնդիրներ կան, ասածս այն է, որ ցանկացած դիրքորոշում, ցանկացած մոտեցում, որը կապված է պետության անվտանգության, քաղաքացիների բարեկեցիկ կյանքի հետ, առաջին հերթին պետք է ունենա շահառուներ: Գոնե ինչ-որ մի զանգվածի աջակցություն պետք է լինի: Ես մի ելույթ ունեցա 2020 թվականին՝ մեջբերելով հայտնի փիլիսոփա Դիոգենեսի հետեւյալ խոսքերը. «Լապտերով՝ օրը ցերեկով մարդ եմ փնտրում»: Ես այժմ կասեմ հետեւյալը․ օրը ցերեկով լապտերը ձեռքիս՝ երջանիկ եւ ապահով քաղաքացի եմ փնտրում, քանի՞սն են դրանք, կա՞ն: Մնացածը ցույց կտան գործընթացները:

– Խոսեցիք խանութներից, արդյո՞ք այսօր թանկացումներն են մարդկանց առավել շատ մտահոգում, թե՞ անվտանգությունն է առաջին տեղում:

– Ինչի՞ մասին է խոսքը` անվտանգությունն առաջնային եւ առանցքային ամենակարեւոր հարցն է այսօր: Դրա համար եմ ասում` կա ընկալումների խնդիր: Ես եւ ինձ նման մարդիկ այլ կերպ ենք ընկալում, շատ ու շատ այլ մարդիկ այլ կերպ են ընկալում: Մենք հարցերին առաջին հերթին պետության անվտանգության տեսանկյունից ենք նայում, եթե անգամ պատերազմ է սկսվում, առաջին պատասխանատվությունն ու դրա բեռը վերցնում են բանակն ու քաղաքական իշխանությունները, բայց կարճ ժամանակ անց այդ ամենի մաս է կազմում ամբողջ ժողովուրդը: Պատերազմի ժամանակ ամբողջականություն է անհրաժեշտ, որպեսզի հաղթես, կամ եթե, Աստված մի արասցե, պարտվում ես, գոնե իմանաս, վստահ լինես, որ տվել ես ամեն հնարավորը: Պետության անվտանգության հարցը չի վերաբերում նրանց, ովքեր մտածում են` այսօր կուշտ հաց կերա, վաղը թե ինչ կլինի, էական չէ: Կա արժեհամակարգի խնդիր, կան մշակութային, խորքային հարցեր, կան լրջագույն հարցեր, որոնք պետք է խորքային ուսումնասիրել, չի կարելի ո՛չ աջ գնալ, ո՛չ ձախ եւ մտածել միայն ստամոքսի մասին: Քանի դեռ Ադրբեջանի պաշտոնական խողովակներից Հայաստանին ուղղված տարատեսակ՝ թեթեւ, ծանր, միջին, բարդ, քառակուսի սպառնալիքներ են հնչում, դրանք մի բանի մասին են փաստում` Հայաստանը կանգնած է սպառնալիքի առաջ: Սպառնում են` սահմանադրություն փոխել, այս անել, այն անել, եւ այդ սպառնալիքները չունեն վերջ: Այս պարագայում ի՞նչ խաղաղության մասին կարող է խոսք լինել, այստեղ չեն կարող լինել անվտանգության երաշխիքներ:

– Հայաստանի իշխանությունները պատրաստվում են Թուրքիայի հետ եղբայրական հարաբերություններ հաստատել: Դրա պատճառով կասկածի տակ են դրել, անգամ ուրանում են Հայոց ցեղասպանությունը: 2018 թվականին, երբ Փաշինյանը մեծ խոստումներով իշխանության էր գալիս, Դուք պատկերացնո՞ւմ էիք, որ այս կետին կարող է հասցնել պետությունը:

– Ոչ միայն ես չեմ պատկերացրել, այլեւ բնակչության 80 տոկոսից ավելին չէր պատկերացնում, որ կարող է լինել այս տարբերակը: Միջազգային բոլոր ատյաններում ցեղասպանության մասին կան համապատասխան գնահատականներ, եթե անգամ ՀՀ պաշտոնական մարմինները ցեղասպանության մասին տարօրինակ դիրքորոշումներ են հայտնում, ես վստահեցնում եմ Ձեզ՝ շատ վաղուց միջազգային համապատասխան մարմինները կատարել են իրենց եզրակացությունը եւ տվել են իրենց գնահատականները: Իշխանության կողմից ցեղասպանության վերջին գնահատականները դրսում ընկալել են խեղկատակություն, ինչո՞ւ, որովհետեւ անհնար է հերքել մի բան, որը պատմության մաս է: Կան պատմական փաստեր, թող մտովի հաշվարկեն՝ աշխարհասփյուռ հայության ամեն տասը հոգուց քանի՞սն է ցեղասպանված ընտանիքի ժառանգորդ: Իշխանությունն այս տրամաբանությամբ կարող է ասել, որ հայ ժողովուրդը չունի որեւէ պատկանելություն, ի՞նչ է ստացվում, հո օդից չե՞նք ընկել: Ինչ վերաբերում է Թուրքիայի հետ, չասենք` բարեկամանալուն, ասենք` հարեւանություն անելուն, ապա ցանկացած նորմալ պետության համար այն կարող է լինել առաջնահերթ խնդիր: Բայց եթե մենք ուզում ենք հարեւանների հետ ունենալ լավ հարաբերություններ, առաջին հերթին պետք է դրան պատրաստ լինենք: Ընկրկած ու կքած՝ չենք կարող խոսել բարեկամական հարաբերություններ ստեղծելու մասին: Միջազգային հարաբերությունների փորձը ցույց է տվել, որ եթե չկան արժանապատիվ, երկկողմ հարաբերությունների հիմքեր, բարեկամական հարաբերություններ ստեղծելն ընդամենը բլեֆ է:

– Իսկ, ի՞նչ եք կարծում, ՀՀ իշխանությունն ի՞նչ արտաքին քաղաքական կողմնորոշում ունի:

– Իմ տպավորությունն այն է, որ մանկական հոլ խաղալիքի նման, որին շարժում էիր՝ տեղում պտտվում էր, միջի փոքրիկ ձիուկն անընդհատ պտտվում էր, իշխանության գործելաոճը նման է դրան, կամ մեկ այլ խաղալիքի օրինակ բերեմ` սկյուռիկը, որ կլոր անիվի մեջ վազում է` արագ-արագ, բայց այդպես էլ տեղից չի կարողանում շարժվել: Ո՞ր ուղղությամբ ենք գնում․ այս հարցի պատասխանը հասկանալուց առաջ եկեք նախ հասկանանք, թե ինչպես են ընկալում մեզ մեր հարեւանները, ԵՄ-ն, ՌԴ-ն, ԱՄՆ-ն, Թուրքիան, Ադրբեջանը, Իրանը: Ցանկացած գործընկեր որեւէ պետության ղեկավարից հստակեցում է ակնկալում: Չի կարող ղեկավարն այսօր մի բան ասել, վաղը` այլ բան: Դու պետություն ես ներկայացնում, քեզ բոլորը լսում են, մեկ այս կողմ, մեկ այն կողմը ոչ մի լավ տեղ չի տանելու Հայաստանը:

–00–ԱՀ